Suriye’de Heyet Tahrir Şam (HTŞ) öncülüğündeki muhalif kümeler, 27 Kasım’da Beşar Esad’ın Suriye ordusuna karşı hücum başlattı. Muhalifler Halep, İdlib, Hama ve Humus’un akabinde son olarak başşehir Şam’ın denetimini ele geçirdi. Şam’ın da düşmesinin akabinde Beşar Esad ve ailesi Rusya’ya sığındı. Esad’ın nasıl bu kadar çabuk düştüğü tartışılırken, HTŞ liderliğindeki muhalif kümelerin saldırıyı bir yıl evvelden planlamaya başladığı ortaya çıktı.
SALDIRI BİR YIL ÖNCESİNDEN PLANLANMIŞ
The Guardian’ın haberine nazaran HTŞ’nin silahlı kanadının lideri Ebu Hasan El Hemvi, HTŞ’nin özel bir insansız hava aracı (İHA) ünitesinin de olduğu ‘birleşik bir savaş çabası’ yaratmak için ‘isyancıları’ koordine ettiğini söyledi. Hemvi, Esad’ı devirecek saldırıyı bir yıl evvel planlamaya başladıklarını, kelam konusu operasyon kapsamında özel bir İHA ünitesi oluşturulduğunu ve ülke çapındaki kümelerle yakın uyum kurulduğunu anlattı.
KASIM AYI NEDEN “DOĞRU ZAMAN” OLARAK GÖRÜLDÜ?
HTŞ kasım ayının hücum için hakikat vakit olduğuna karar verdi. Hemvi’ye nazaran HTŞ, burada öncelikle Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan üzere ülkelerin başını çektiği bölgesel güçlerin Esad idaresiyle olağanlaşma trendini durdurmak istiyordu. Kuzeybatı Suriye’ye yönelik şiddetlenen hava ataklarını da durdurmak isteyen HTŞ’ye nazaran, Esad’ın Rusya, İran ve Hizbullah üzere milletlerarası müttefikleri de zayıflamaya başlamıştı. HTŞ, 27 Kasım’da Suriye ordusuna akın başlattıktan iki gün sonra Halep’in denetimini ele geçirdi. Bunu, İdlib, Hama, Humus ve son olarak geçen pazar günü başşehir Şam izledi.
Hemvi, Şam’daki yeni sivil hükümette bir role geçiş yapacağını anlattı. Yeni bir ülke inşa etmenin kolay bir iş olmadığını kabul eden Hemvi, dini azınlıkların tasalarına değinerek, “Suriye’deki azınlıkların ulusun bir modülü olduğunu ve tüm başka Suriyeli vatandaşlar üzere kendi ritüellerini, eğitimlerini ve hizmetlerini gerçekleştirmeye haklarının bulunduğunu onaylıyoruz. Mümkün olduğunca bu ayrışmalar ortasında köprü kurmaya çalışıyoruz” tezinde bulundu.
SURİYE’DEKİ GELİŞMELER
Suriye’de 27 Kasım’da rejim tersi HTŞ önderliğindeki silahlı kümeler ile Beşar Esad güçleri ortasında çatışmalar ağırlaşmıştı. Kümeler, 30 Kasım ile 7 Aralık’ta Halep, İdlib, Hama ve Humus üzere en büyük vilayetlerde üstünlük kurmuştu.
Başkent Şam’a 7 Aralık’ta girmeye başlayan kümelere halk kitlelerinin de dayanak vermesiyle rejim, Şam ve öbür birçok bölgede denetimi tümüyle kaybederek çökmüştü. Baas Partisi’nin 61 yıllık iktidarı sona ererken rejim lideri Esad başkentten kaçmıştı.
Öte yandan, Suriye Ulusal Ordusu da aralıkta başlatılan Özgürlük Şafağı Operasyonu’nun birinci gününde Tel Rıfat ilçe merkezini terör örgütü PKK/YPG’den kurtarmıştı.
Operasyonda Münbiç ilçesinin de kurtarılmasıyla, Fırat Irmağı’nın batısındaki en büyük terör yuvasına dönüşen bölge PKK/YPG’den temizlenmişti.